Staatshoofd

Dat boek van Fasseur over Juliana en Bernhard ga ik niet lezen. Wat ik erover gehoord en gelezen heb is ruim voldoende. Leden van Oranjeverenigingen en nog levende oud-verzetsmensen zullen misschien nog geschokt zijn, zoals dinsdag in Netwerk de 'royaltyverslaggever' van de EO.

In zijn (jonge) tijd was Bernhard een 'normale' man: een positie in de schijnwerpers verwerven en koste wat het kost behouden, af en toe een slippertje (die twee buitenechtelijke dochters tot gevolg hadden), af en toe wat bijverdienen (Lockheedaffaire). Er was niets nieuws onder de zon. Hoewel zeker de grote lijnen van dat verhaal al lang en breed bekend waren, bleven veel mensen hardnekkig geloven in de door God zelf gegeven status van ons koningshuis. Destijds waren (toen nog wat minder oude) oud-verzetsmensen bereid Greet Hofmans te liquideren. Die hadden dus gestreden voor de terugkeer van de democratie en ons rechtssysteem, maar HET KONINGSHUIS was wel een moord waard. In 1672 hadden de Oranjegezinden ook al een van onze grootste staatslieden ooit (en tevens republikein), Johan de Witt, vermoord. Al veel eerder had een echte Oranje, prins Maurits, zijn politieke tegenstander Johan van Oldebarnevelt op politieke gronden laten veroordelen en executeren wegens hoogverraad.

Juliana was een 'normale' vrouw. Ze voelde zich - ten onrechte - schuldig over de oogafwijking van haar jongste dochter. Ze geloofde in paranormale geneeswijzen. Ze kende haar positie in het gezin. Ze was bereid de slippertjes van haar man over het hoofd te zien. Wat maakt die familie nou zo buitengewoon geschikt voor het leveren van steeds weer een nieuw staatshoofd?

Als we als natie toch ergens trots op moeten zijn, is dat op het feit dat wij al in 1581 met de 'Acte van Verlatinghe' ons toenmalig staatshoofd, Philips II, de bons gaven. We grepen opnieuw de kans toen in 1702 de laatste nakomeling van Willem de Zwijger overleed en daarmee het Huis van Oranje ophield te bestaan, maar in 1747 maakten de Oranjegezinden een eind aan het Tweede Stadhouderloze Tijdperk door de stadhouder van Friesland en Groningen (heel verre familie van Willem de Zwijger) tot erfstadhouder te benoemen, ook van Holland en Zeeland. Dezelfde Oranjegezinden maakten de nakomeling in 1813 tot koning en daarna ging het maar door en doen we het al ruim honderd jaar met een vrouwelijk staatshoofd. Kom daar in andere landen maar eens om.

Misschien zou Beatrix het als gekozen president van de Republiek der Nederlanden best goed doen. Behalve een handjevol ingewijden weet overigens geen Nederlander wat ze precies doet, dus ook niet wat ze al of niet goed doet. Die ziet haar vriendelijk zwaaien, hoort haar bij een werkbezoek een intelligente vraag stellen en/of betrokkenheid tonen en heeft een mening over haar hoed. Willem-Alexander is ervoor 'opgeleid' om haar op te volgen. Mams zal er ongetwijfeld op toegezien hebben - en eraan meegewerkt - dat hij daartoe zo geschikt mogelijk is. Maar er zijn wel meer mensen ondanks een gedegen opleiding volledig de mist ingegaan. Momenteel is er vaak een tv-spotje van de Rabobank te zien waarin Fatima Moreiro de Melo een vertrekkend bedrijfseigenaar vraagt of zijn zoon hem opvolgt. Hij antwoordt (ik citeer uit mijn hoofd): "Je weet toch dat ik geen gekke dingen doe." Wat maakt Beatrix, de Oranjeverenigingen, de oud-verzetsmensen en god weet wie nog meer er zo zeker van dat Willem-Alexander en t.z.t. Amalia het als staatshoofd goed zullen doen? Is er iemand die vindt dat Amelie Balkenende haar vader moet opvolgen?